Жаңалықтар

ГҚ жобасы «Мүгедектігі бар адамдарды еңбек нарығына интеграциялау: еңбек адаптациясының кешенді бағдарламасын әзірлеу» аясында жұмыс тобы – профессор З.К. Смагулова мен қауымдастырылған профессор С.Т. Окутаева Түркия мемлекетінің Ыстамбұл қаласындағы Мүгедектігі бар адамдарға қызмет көрсету басқармасына іссапармен барды.

Түркияда мүгедектігі бар адамдарды жұмысқа орналастыруға ресми түрде жауапты мемлекеттік орган – Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігіне қарасты еңбек агенттігі болып табылады. Бұл агенттік кандидаттарды тіркеу, оларды бос жұмыс орындарымен сәйкестендіру, жұмысқа жолдау, еңбек бойынша тәлімгерлік, қолдау көрсету, квоталарды бақылау және жұмыспен қамтуды мониторингтеу қызметтерін атқарады. Жұмысқа орналастыру үдерісі арыз қабылдаудан, кәсіби кеңес беруден, компанияларды талдаудан, мамандардың кәсіпорындарға баруынан, жұмыс берушілердің сұраныстары туралы ақпарат жинаудан, психологтардың қатысуымен түйіндеме дайындаудан, қажетті кәсіби курстар ашудан және сәйкес вакансия болған жағдайда әңгімелесулер ұйымдастырудан тұрады. Жұмысқа орналасқаннан кейін İŞKUR мониторинг жүргізіп, жұмыс берушілер мен қызметкерлер арасында хабардарлықты арттыру іс-шараларын жүзеге асырады. Компаниялар үшін мүгедектік мәселелері жөнінде семинарлар өткізіліп, бұл инклюзивті орта қалыптастыруға және ұжым ішіндегі коммуникацияны жақсартуға ықпал етеді. Сондай-ақ психологиялық, кәсіби және әлеуметтік қолдау көрсетуге баса назар аударылады, бұл еңбекке орналасу барысындағы күйзелісті азайтады және бейімделу процесін жеңілдетеді.

İŞKUR-дың «Еңбек нарығын зерттеу – Ыстамбұл провинциясы» есебіне сәйкес, 31 828 кәсіпорынның 10 758-інде мүгедектігі бар қызметкерлер жұмыс істейді, алайда жұмыс берушілердің қалыптасқан теріс көзқарастары әлі де еңбекке орналасуға елеулі кедергі болып отыр. Ыстамбұл провинциясының Жұмыспен қамту және кәсіптік оқыту комитетінің жылдық есептілігі бойынша 2024 жылы мүгедектігі бар 9 887 адам жұмыспен қамтылған, оның ішінде 2 372-сі әйелдер, 7 515-і ерлер. Ұлттық деректер жүйесінде мүгедектігі бар 2 511 950 адам тіркелген: 1 414 643 ер адам және 1 097 307 әйел. Бұл мәліметтер еңбек нарығында мүгедектігі бар адамдарды қолдау және бейімдеу тетіктерін дамыту жұмысының маңыздылығын және ауқымын көрсетеді.

Ыстамбұл қаласында İŞKUR қызметімен танысу барысында алынған тәжірибе мүгедектігі бар адамдарды жұмыспен қамту жолында жүйелі және кешенді қолдаудың қаншалықты маңызды екенін көрсетті. Түркияның моделі тұрақты нәтижелерге қол жеткізу үшін мемлекеттік құрылымдардың өкілеттіктері нақты айқындалуы және жұмыспен қамту үдерісі кезең-кезеңімен дұрыс ұйымдастырылуы қажет екенін дәлелдейді – бастапқы тіркеуден және кәсіби бағалаудан бастап, оқыту, вакансиялармен сәйкестендіру, тәлімгерлік және үздіксіз мониторингке дейін. Сондай-ақ психологтар, социологтар, жұмыспен қамту мамандары және жұмыс берушілер арасындағы пәнаралық өзара іс-қимылдың рөлі ерекше бағалы болды. Мұндай өзара ықпалдасу мүгедектігі бар адамдардың кәсіби интеграциясының табысты болу мүмкіндігін арттыратын кешенді қолдау жүйесін қалыптастырады.

Маңызды қорытынды - дамыған институционалдық базаға қарамастан, жұмыс берушілердің әлеуметтік көзқарастары мен қалыптасқан стереотиптері басты кедергілердің бірі болып қала береді. Сондықтан хабардарлықты арттыру семинарлары мен корпоративтік мәдениетпен жұмыс істеу жалпы үдерістің қажетті бөлігі болып саналады. İŞKUR-дың статистикалық деректері жүйелі тәсілдің тиімділігін растайды және еңбек нарығындағы инклюзивтілікті арттыру бағытындағы жұмысты жалғастырудың маңыздылығын көрсетеді. Бұл тәжірибе біздің жобамыз аясында үздік практикаларды бейімдеу үшін маңызды үлгі болды және мүгедектігі бар адамдарға арналған еңбек адаптациясының кешенді бағдарламасын әзірлеуде қандай тетіктердің неғұрлым тиімді болуы мүмкін екенін тереңірек түсінуге мүмкіндік берді.

2025 жылдың 19 қарашасында Экономика жоғары мектебі мен Jetsen Media Group толық циклді маркетингтік агенттігінің бірлесіп ұйымдастыруымен «Нақты міндеттер  нақты нәтижелер» атты кейс-челлендж өтті. Іс-шараның мақсаты - студенттердің заманауи басқарушылық және маркетингтік міндеттерді шешу кезінде аналитикалық құзыреттері мен тәжірибеге бағытталған дағдыларын дамыту болды.

Байқау барысында қатысушылар нақты бизнес-жайғдайларды талдау тәсілдерін, балама стратегияларды әзірлеу жолдарын және практикалық ұсынымдарды ұсынды. Кейс-челлендж жұмысына Экономика жоғары мектебінің басшылығы, 6В04111 «Маркетинг» білім беру бағдарламасының оқытушылары, сондай-ақ серіктес ұйымдар өкілдері қатысты: Jetsen Media Group, Jana Men жобасы, Metapsychology психология және даму халықаралық орталығы, СМО Master Education маркетинг агенттігі. Мұндай өзара іс-қимыл білім беру және корпоративтік орта арасындағы конструктивті диалогтың нығаюына ықпал етті. Байқауға келесі командалар қатысты:

-         Бакалаврики (Менеджмент 23Б);

-         Анимед (Халықаралық бизнес 23Б);

-         Капиталисты (Халықаралық бизнес 24Б);

-         Консенсус (Маркетинг 24Б).

Қорытынды нәтижелер:

4-орын  Консенсус (Маркетинг 24Б);

3-орын  Капиталисты (Халықаралық бизнес 24Б);

2-орын Анимед (Халықаралық бизнес 23Б);

1-орын  Бакалаврики (Менеджмент 23Б).

Барлық командалар университеттің бизнес-серіктестерінен сыйлықтар алды.

Арнайы марапаттар: Бакалаврики командасы  актер Тамерлан Жангизиевпен бірге «Рубахи» YouTube жобасының келесі шығарылымына қатысу мүмкіндігі; Анимед командасы - өз жобасын жетілдіру және Jetsen Media Group компаниясында тағылымдама аясында іске асыру мүмкіндігі.

Кейс-челлендждің өткізілуі білім беру мен практикалық тәсілдерді интеграциялаудың маңыздылығын айқындап, студенттердің кәсіби ортаға барынша жақын жағдайларда міндеттерді шеше алу әлеуетін көрсетті. Іс-шара университет пен бизнес-серіктестер арасындағы ынтымақтастықты дамытуға және студенттердің практикалық даярлығын нығайтуға маңызды үлес қосты.

2025 жылдың 19 қарашасында «Маркетинг» білім беру бағдарламасының 3-курс студенттері, Маркетинг-23А тобының білім алушылары «Qazpatent» Қазақстанның Ұлттық зияткерлік меншік институты мекемесіне барды. Институт «Брендинг» пәні аясында студенттердің Қазақстандағы тауар таңбаларын жасау және тіркеу үдерістерін тәжірибе жүзінде зерделеуі үшін арнайы алаң ұсынды. Іс-шараға «Брендинг» пәнінің оқытушысы, Жоғары экономика мектебінің доценті Қадырова Г.А. жетекшілік етті.

Сапар барысында студенттер институттың бөлімдерін аралап, қызметкерлердің жұмыс жағдайларымен танысты, сондай-ақ тауар таңбалары жөніндегі сарапшылармен кездесті. «Qazpatent» қызметкерлері студенттерге зияткерлік меншік негіздері, өнертабыстар, патент құқығы, тауар таңбалары және олардың құқықтық қорғалуы туралы жан-жақты ақпарат берді. Бұл мәліметтер маркетинг пен брендинг саласының болашақ мамандары үшін кәсіби даярлықтың маңызды бөлігін құрайды.

Аталған іс-шара студенттердің практикалық білімін айтарлықтай толықтырып, зияткерлік меншіктің мәні мен оны заманауи брендинг және маркетинг жүйесінде қолданудың маңызын терең түсінуге мүмкіндік берді.

Астана Халықаралық университетінің Психологиялық Қызметі «Психологиялық Денсаулық апталығы» аясында студенттердің шығармашылық қабілетін ішкі күйімен байланыстыратын «Өнер  ішкі әлемнің көрінісі ретінде» атты көрмені ұсынды.

Көрмеге   қатысуға графика, майлы бояумен сурет, цифрлық өнер   жанрларындағы  40 тан астам студент  өтінім берсе, соның ішінде іріктеліп 16 туынды бас корпустың 1 қабатында көпшілік назарына ұсынылды.  Жұмыстар әр қатысушының ішкі жан дүниесін, эмоциялық тәжірибесін және өзіндік психологиялық күйін бейнелеп,  ішкі әлемінде өтіп жатқан процестерді символдар, түстер және образдар арқылы жеткізеді. Қазіргі кезде көрмедегі ең ұздік жұмысты анықтау мақсатында дауыс беру жалғасуда.

Университет  студенттері мен қызметкерлері өздеріне ұнаған ең әсерлі жұмысты бірге анықтауға үлес қосып,  сілтеме арқылы  өтіп дауыс беруіне болады.  Ең үздік жұмыстар ақшалай сыйлықтармен марапатталады. 

Астана халықаралық университетінің Психологиялық Қызметі ұйымдастырған  «Психологиялық Денсаулық апталығы»  аясында 19 қараша  «Мазасыздық пен депрессия: стрессті психикалық бұзылыстан қалай ажыратуға болады» тақырыбында дәрігер-психиатр Ф.А. Нугумановамен студенттер арасында интерактивті дәріс өткізілді.

Іс-шара барысында маман мазасыздықтың негізгі симптомдары, депрессиялық күйлердің пайда болу себептері, созылмалы стресс пен психикалық бұзылулардың айырмашылықтары туралы жан-жақты түсіндіріп берді.

Студенттер өздерін қызықтырған сұрақтарын қойып, нақты клиникалық жағдайлар негізінде талқылауға белсенді қатысып, психологиялық саулықты сақтауға қатысты практикалық кеңестер алды. Дәріс қатысушылардың психикалық денсаулық туралы түсінігін кеңейтіп, қиын жағдайларда өзіне-өзі көмек көрсетудің тиімді әдістерімен танысуына мүмкіндік берді.

Университеттің Психологиялық Қызметі ұйымдастырған  «Психологиялық Денсаулық апталығы»  аясында 18 қараша  «Мамандықтың алғашқы қадамдары: сенімділік, жауапкершілік және ресурстар» атты  гештальт-терапевт, «Мәскеу Гештальт және Психодрама институтының» аға тренері, супервизор Л.П.Васильева студенттермен мастер-класс  өткізді.

Шара барысында маман психологиялық тәжірибеде сенімділік қалыптастыру жолдарын, клиентпен жұмыс кезіндегі жеке жауапкершіліктің маңызын және кәсіби өсуге қажет ішкі әрі сыртқы ресурстарды тиімді пайдаланудың тәсілдерін түсіндірді.

Студенттер интерактивті жаттығуларға қатысып, өзін-өзі тану, эмоционалды күйді реттеу, кәсіби шекараларды сақтау және тиімді коммуникация дағдыларын дамытуға арналған практикалық тапсырмаларды орындады. Мастер-класс жылы атмосферада өтіп, студенттер үшін пайдалы тәжірибе алмасу алаңына айналды, кәсіби жолдарын саналы түрде жоспарлауға көмектесетін құнды кеңестер алды.

       Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінде Жаратылыстану ғылымдары факультеті 2025 жылдың 18-19 қараша күндері Қазақстан Республикасы жоғары оқу орындарының «B052 - Жер туралы ғылым» бағыты бойынша оқитын студенттері арасында XVII Республикалық пәндік олимпиада өткізді.

        Пәндік олимпиаданың мақсаты- дарынды студенттердің шығармашылық әлеуетін анықтап, қолдау және олардың тұлғалық интеллектуалдық капиталының қалыптасуына ықпал етіп, жастардың ғылыми-зерттеу қызметіне қызығушылығын арттырып, заманауи ғылыми мәселелерді шешуге қатысуын ынталандыру.

    Пәндік олимпиадаға Жаратылыстану ғылымдары жоғары мектебінің «Рекреациялық география және туризм» ОББ, 2-курс студенттері  Ғазизов Батырхан, Асқаров Ағатай, Амиров Арман қатысты. Ғылыми Жетекші: б.ғ.к, аға оқытушы Ауезова Нұрқұйған Сражадинқызы.

          «B052 Жер туралы ғылым» бағыты бойынша XVII Республикалық пәндік олимпиадада қатысушыларымыз  3 тур бойынша тәжірибелік және қолданбалы тапсырмалар кезеңінде өз білімдері мен кәсіби дағдыларын көрсете білді. Студенттер географиялық талдау, картамен жұмыс, деректерді интерпретациялау және нақты жағдайға негізделген ғылыми шешім ұсыну сияқты міндеттерді орындады.

          Қорытынды кезең нәтижесі бойынша қатысушыларымыз өз білімдері мен кәсіби шеберліктерін көрсетіп, «Үздік командалық рух» номинациясы   дипломымен марапатталды.

20 қараша күні Астана халықаралық университетінің Құқық жоғары мектебінің студенттері аға оқытушы Ж.Д. Сейлхановтың жетекшілігімен Астана қаласының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған сотында өткен ашық сот отырысына қатысты. Іс-шара «Заң және тәртіп» қағидасы аясында ұйымдастырылып, болашақ заңгерлердің кәсіби құзыреттілігін арттыруға бағытталды.

Сот отырысында Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 297-бабының 3-бөлімі бойынша айыпталған азамат «Н»-ге қатысты қылмыстық іс қаралды. Бұл бап есірткі құралдары мен психотроптық заттарды заңсыз дайындау, қайта өңдеу, сатып алу, сақтау, тасымалдау не өткізу сияқты қоғамға аса қауіпті әрекеттерді қамтиды.

Осындай оқу форматы студенттерге сот жүйесінің нақты жұмыс барысын көруге, құқық нормаларының іс жүзінде қалай қолданылатынын түсінуге зор мүмкіндік берді. Сонымен қатар, құқықтық мәдениетті қалыптастыру, заңға құрмет сезімін нығайту және болашақ мамандардың кәсіби ой-өрісін кеңейту мақсатында да ерекше маңызға ие болды.

2025 жылдың 9 қарашасында Астана халықаралық университетінде 6B01502 «Биология» білім беру бағдарламасы студенттеріне арналған «XXI ғасырдағы дұрыс тамақтану: ақыл-ой мен дене белсенділігін арттыратын пайдалы дағдылар» атты танымдық семинар өтті. Іс-шараның мақсаты - жастар арасында дұрыс тамақтануға саналы көзқарас қалыптастыру және салауатты өмір салтын насихаттау.

Семинар барысында 4-курс студенттері Акпаева Лана, Аширбекова Жансая, Исахан Айгерим, Сериккали Назым, Рахимбекова Алуа, Даурен Гулим, Бигалиева Жанель, Нуроллаева Назгүл және Меделбек Бақтыбек - рационалды тамақтанудың заманауи тәсілдері туралы ғылыми-көпшілік мазмұндағы материалдарын таныстырды. Спикерлер теңгерімді мәзірдің, тамақтану режимінің және пайдалы әдеттердің когнитивтік жұмысқа қабілеттілікке, ағзаның төзімділігіне және жалпы денсаулық жағдайына әсерін жан-жақты ашып көрсетті.

Бұл 1, 2 және 3 курс студенттері үшін шағын топтарда интерактивті тапсырмалар ұйымдастырылды. Қатысушылар жағдайлық есептер шешіп, шығармашылық және талдамалық жаттығулар орындады. Бұл практикалық бағыттағы тапсырмалар студенттердің сыни ойлауын, креативтілігін және топта жұмыс істеу дағдыларын дамытуға мүмкіндік берді.

Іс-шара қорытындысы бойынша студенттер семинардың мазмұнды әрі тәжірибеде қолдануға пайдалы болғанын атап өтті. Ол XXI ғасырдағы тамақтану мәдениеті жөніндегі білімдерін кеңейтіп, өнімдерді саналы таңдаудың және тұрақты пайдалы әдеттер қалыптастырудың маңызын көрсетті.

Осындай іс-шаралар жастардың биологиялық сауаттылық деңгейін арттыруға және денсаулық мәдениетін қалыптастыруға ықпал етеді. Бұл биология саласындағы болашақ мамандарды даярлаудың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады.

2025 жылдың 20 қарашасында Астана халықаралық университеті (Astana International University, AIU) мен Познань жаратылыстану ғылымдар университеті (UPP, Польша) бірлесіп халықаралық ғылыми ынтымақтастықты нығайту мақсатында ғылыми вебинар өткізді.

Іс-шара аралас форматта ұйымдастырылды. Офлайн форматта  Aстана халықаралық университетінің  207-аудиториясында және онлайн түрде  Қазақстан, Польша және басқа елдердің қатысушылары да қатысты. Вебинар Астана уақытымен 14:00-де басталды.

Қатысушыларға Познань жаратылыстану  ғылымдар университетінің ректоры, профессор Krzysztof Szoszkiewicz құттықтау сөз сөйлеп, экологиялық зерттеулер саласындағы қазақстан мен поляк ғылыми ынтымақтастығын кеңейтудің маңызын атап өтті.

Вебинар модераторлары профессор Klaudia Borowiak, Қоршаған ортаны инженерлік қорғау факультетінің деканы (UPP) және Руслан Мұратов, Жаратылыстану жоғары мектебінің деканы (AIU) болды.

Модераторлар іс-шараның ғылыми үйлестіруін қамтамасыз етіп, экологиялық мәселелер мен су экожүйелерін зерттеудің заманауи әдістерін талқылауға қолайлы орта қалыптастырды.

Вебинар барысында ғылыми баяндамалар ұсынылды. Атап айтсақ, Dr. Michał Brzozowski (UPP) «Жылымықтың перифитонға, су өсімдіктеріне және харофиттерге әсерін орташа белдеудегі жылыған көлдерде эксперименттік зерттеу» тақырыбында өтті.
Баяндамада климаттың жылынуының су экожүйелерінің құрылымы мен қызметіне әсерін көрсететін көпжылдық эксперименттік бақылаулардың нәтижелері ұсынылды.

Профессордың міндетін атқарушы  Жамангара Айжан Қашаганқызы (AIU) «Су экожүйелерінің ластану мәселелері және оларды қалпына келтірудің заманауи әдістері» тақырыбында сөз сөйледі. Спикер антропогендік әсерді бағалаудың заманауи тәсілдері мен су нысандарын қалпына келтірудің инновациялық стратегияларын ашып көрсетті.

Ғылыми вебинар білім алмасудың, ғылыми байланыстарды нығайтудың және болашақтағы бірлескен зерттеулердің перспективаларын талқылаудың тиімді алаңына айналды.

AIU және UPP экология және тұрақты даму саласында бірлескен зерттеулерді жалғастыруға, академиялық ұтқырлықты дамытуға және халықаралық ғылыми іс-шараларды өткізуге дайын екенін білдірді.

Астанадағы Қ. Сәтбаев атындағы BINOM School мектебінде елорданың жетекші жоғары оқу орындары, колледждері мен профильдік ұйымдары қатысқан ауқымды білім беру форумы өтті. Іс-шара мектеп оқушыларына заманауи білім беру траекториялары туралы кеңірек түсініп, университет өкілдерінен кеңес алуға және болашақ кәсіби бағытын саналы түрде анықтауға мүмкіндік берді.

AIU атынан форумға тәрбие және ғылым жұмысы жөніндегі директордың орынбасары Каримова Гулим Сайлаубековна, менеджер Құмарова Алина Нұрболқызы, сондай-ақ  оқытушылар тарапынан Смайлова Жадыра Арикбаевна мен Күзембаев Жамбыл Елемесович қатысты.

Форум барысында оқушылар түрлі университет өкілдерімен тікелей сөйлесіп, қызықтырған сұрақтарын қойып, білім беру бағыттары, оқуға түсу мүмкіндіктері және студенттік өмірдің ерекшеліктері туралы ақпарат алды. Қатысушылар қатарында Nazarbayev University, Coventry University, Мәскеу мемлекеттік университеті, ҚазУТБ, MNU және басқа да білім беру ұйымдары болды.

AIU өкілдері жоғары сынып оқушыларына университеттің сұранысқа ие білім беру бағдарламалары, академиялық ұтқырлық мүмкіндіктері, заманауи зертханалары мен кәсіби өсімге арналған жағдайлары туралы жан-жақты ақпарат берді. Оқушылар инженерия, педагогика және гуманитарлық бағыттарында ерекше қызығушылық танытты. Бұл мамандықтар Қазақстанда да, шетелде де өзектілігін жоғалтпай келеді.

Қатысушылардың пікірінше, мұндай кездесулер мектеп түлектерінің дұрыс кәсіби таңдау жасауына айтарлықтай ықпал етеді, себебі олар жоғары оқу орны өкілдерінен тікелей, нақты ақпарат алуға мүмкіндік береді.

Астана халықаралық университеті болашақта да кәсіби бағдар беру жұмыстарын жүйелі түрде жалғастырып, талантты жастардың дамуына жағдай жасап, елдің зияткерлік әлеуетін арттыруға үлес қосуды жоспарлап отыр.

2025 жылғы 14 қазанда Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым комитетінің қаржыландыруымен жүзеге асырылып жатқан № AP 26100031 «Қақтығыстарды бейбіт реттеу және ядролық қарусыздандыру құралы ретінде халықаралық медиация хабы: Қазақстан және шетел елдерінің тәжірибесі» ғылыми жобасының қатысушыларының кезекті жұмыс кеңесі өтті.

Кездесу онлайн форматта өткізілді және кәсіби медиаторлар, құқықтанушы ғалымдар, қақтығыстанушылар, зерттеушілер мен қазақстандық жетекші жоғары оқу орындарының докторанттары қатарындағы 11 жетекші маманды біріктірді. Қатысушылар зерттеудің ағымдағы нәтижелерін талқылап, өзара ғылыми пікір алмасты және жобаның одан әрі жүзеге асырылуына қатысты негізгі бағыттарды айқындады.

Жұмыс кеңесі қақтығыстарды бейбіт жолмен шешудің халықаралық тәжірибесін интеграциялауға және Қазақстанның медиация мен ядролық қарусыздандыру саласындағы әлеуетін нығайтуға бағытталған ғылыми зерттеудің жоғары өзектілігін көрсетті. Қатысушылар ғылыми-әдістемелік базаны дамыту, медиация тетіктерін жетілдіру және салалар арасындағы ынтымақтастықты кеңейту қажеттігін атап өтті.